ABSTRAK
Sistem pendidikan penjajah telah
digantikan dengan sistem pendidikan kebangsaan. Sistem yang terdahulu tidak
mengambil kira pembangunan, pembentukan identiti kebangsaan dan perpaduan negara.
Lantaran itu kesedaran dikalangan pemimpin dan rakyat Malaysia timbul bahawa
betapa mustahaknya satu bentuk sistem pendidikan mengikut acuan kita sendiri.
Maka dengan itu Penyata Razak (1956) dan Laporan
Rahman Talib ( 1960 ) menjadi asas pembentukan sistem dan Dasar Pendidikan (
Pelajaran ) Kebangsaan seperti termaktub dalam Akta Pelajaran Kebangsaan 1961.
Kemudian sebuah Jawatankuasa Kabinet telah ditubuhkan dalam tahun 1974 untuk
mengkaji semula Dasar Pendidikan Kebangsaan. Tujuan untuk memperbaiki
perlaksanaannya supaya matlamat melahirkan satu masyarakat yang bersatu padu
dan berdisipilin serta memenuhi keperluan tenaga rakyat yang terlatih bagi
pembangunan negara dapat dicapai. Laporan Jawatankuasa ini telah diterbitkan
dalam tahuan 1976.
Kertas kerja
ini akan melihat evolusi sistem pendidikan kebangsaan yang sentiasa berubah
dari awal hingga kini dan terjelmanya Falsafah Pendidikan Negara secara tersurat. Sehubungan dengan itu
seharusnya kita menyorot kembali sejarah perkembangan pendidikan di zaman
silam, zaman penjajahan British, sebelum merdeka dan selepas merdeka. Akhirnya
akan membawa kepada satu isu bersangkutan perlaksanaan dasar yang terbaru
untuk dibicarakan dalam kertas ini iaitu
pelajar-pelajar yang lulus PMR dengan
sekurang-kurangnya mendapat 1D, boleh dinaikkan ke tingkatan 4. Isu ini telah dilaksanakan dalam tahun 1998. Di
kalangan warga pendidik mereka melihat isu ini dalam berbagai persepsi ada yang
pro dan ada yang kontra dalam perkara ini.
SEJARAH
PERKEMBANGAN PENDIDIKAN DI MALAYSIA( 1600 – 1990 )
Sejarah
Awal Pendidikan di Tanah Melayu
Corak
pendidikan yang ada di waktu ini berbentuk bukan formal. Ia wujud dan
berkembang bersama-sama pengembangan agama Islam di negari-negeri Semenanjung
Tanah Melayu dan kepulauan Melayu pada abad ke 14. Pedagang Arab dan India yang beragama Islam datang ke
kawasan Asia Tenggara. Di waktu itu wujudnya institusi pendidikan yang
dinamakan ‘sekolah pondok’. Sekolah pondok ini dibangunkan dan dimajukan bersama secara gotong royong di kalangan masyarakat setempat. Pada abad ke
18 dan 19 di Terengganu, Kelantan dan Kedah yang paling banyak sekolah pondok.
Ramainya tokoh-tokoh agama muncul menyebarkan agama Islam di Semenanjung Tanah
Melayu. Sekolah pondok juga merebak di
Semenanjung Tanah Melayu termasuk Singapura. Sehingga sebelum abad ke 20 masih
tiada sistem dan organisasi pendidikan berbentuk formal.
Pendidikan
Di waktu Penjajahan Inggeris (1800 hingga 1956)
Sistem
pendidikan diwaktu ini adalah warisan budaya pendidikan zaman pemerintahan
Inggeris. Diwaktu zaman ini terbentuk
lima jenis persekolahan iaitu Sekolah Vernukular Melayu, SekolahVernukular Cina
, Sekolah Vernukular India, Sekolah Vernukular Inggeris dan Sekolah Agama (
Madrasah ). Ciri-ciri sebegini rupa terbentuk kerana mengambil kira faktor
politik, ekonomi ,sosio-budaya dan agama.
Pendidikan Sebelum Merdeka ( 1941 hingga
1956 )
Waktu
pemerintahan Jepun ( 1941 hingga 1956 ) Pendidikan Tamil dan Pendidikan Melayu diteruskan dengan ditambah
bahasa Jepun. Penubuhan sekolah Nippon-Go
untuk menggantikan Sekolah Vernukular Cina dan Inggeris. Pengajaran
lebih ditekankan lagu-lagu klasik Jepun dan Kebudayaan Jepun.
Selepas tamat
Perang Dunia Kedua 1946 , Inggeris kembali semula ke Tanah Melayu. Keadaan sistem pendidikan
diwaktu ini bercelaru, orang Melayu telah mula kuat semangat nasionalisme
dan masyarkat Cina, India masih mahu kekal bermastautin di Malaya. Selain
daripada itu dikalangan orang Melayu mula timbul kesedaran untuk memajukan
pendidikan. Melalui pendidikan, ekonomi dan sosial orang Melayu di tingkatkan.
Atas desakan dan
kesedaran orang Melayu untuk
memperluaskan peluang pendidikan untuk kanak-kanak Melayu. Kaum Melayu mula
mendesak pihak kerajaan Inggeris memperbaiki keadaan pendidikan di
sekolah-sekolah Melayu. Maka pada tahun 1950 satu Jawatankuasa yang
dipengerusikan oleh L.J.Barnes telah ditugaskan untuk menyemak dan memperbaiki
keadaan pendidikan orang Melayu. Pada tahun 1951 terbentuklah Jawatankuasa
L.J.Barnes fokusnya kepada pendidikan orang Melayu dan membawa kepada seluruh
sistem pendidikan perlu dirombak semula.
Perkembangan Pendidikan Dari Tahun ( 1957
hingga 1970 )
Dalam waktu ini bagi menjelaskan perkembangan
pendidikan ada baiknya dilihat kronologi
peristiwa perkembangan yang berlaku didalam sistem pendidikan untuk memberikan
gambaran yang jelas mengenainya.
-
Malaya merdeka pada
31 Ogos 1957
-
Laporan Rahman Talib 1960
-
Pendidikan rendah percuma
-
Peperiksaan masuk sekolah menengah dimansuhkan 1964
-
Pendidikan menengah komprehensif atau pendidikan aneka
jurusan
Diperkenalkan 1965
-
Peperiksaan darjah lima diperkenalkan 1967
-
Jawatankuasa perancangan pelajaran tinggi dibentuk
membawa tertubuhnya Majlis Pelajaran Tinggi 1968. ITM,TAR,UKM.
-
1967 Laporan Khir Johari dikemukakan dan Akta Bahasa
Kebangsaan diluluskan.
-
Peristiwa 13 Mei 1969 .- ekoran dari itu Dasar Ekonomi Baru dan Rukun Negara sebagai
panduan, perumusan dari pendidikan dan matlamatnya.
-
Majlis Operasi Kebangsaan- kehidupan kampus pelajar UM.
Laporan Majid 1971 dikemukakan.
-
Laporan Murad 1973 – kandungan keciciran pelajar
-
Laporan Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Perlaksanaan Dasar Pelajaran atau Laporan Kabinet 1979.
-
Laporan Kabinet mencadangkan-KBSR terlaksana 1983 dan
KBSM pada 1989.
Perkembangan Pendidikan dari Tahun 1970 hingga 1990
Tahun-tahun
diantara 1970 hingga 1990 merupakan era penyusunan semula sistem pendidikan di
Malaysia. Usaha dan tumpuan yang lebih bagi pihak kerajaan reformasi menyeluruh
dalam sistem pendidikan. Ini bertujuan bagi mencapai matlamat membina sebuah
masyarakat yang bersatu padu yang mempunyai identiti sendiri.
Oleh itu
dasar-dasar pendidikan yang mendokong semangat kebangsaan. Penyusunan
organisasi pendidikan yang selaras meliputi peringkat sekolah pada peringkat
Sek.Men dan Sek.Ren sama ada di Semenanjung, Sabah dan Sarawak supaya mengikuti
dasar kerajaan. Struktur kurikulum untuk sekolah, pendidikan guru dan
pendidikan tinggi supaya wujud kesinambuangan dan kerelevanan
peringkat-peringkat pendidikan. Seterusnya ia dapat memperbaiki keadaan
demokrasi dan ekuti dalam pendidikan agar wujud kesamarataan penyertaan untuk
etnik dan geografi.
Rumusan
Pendidikan dalam
zaman sebelum pemerintahan Inggeris ia bercorak non-formal. Kedatangan penjajah pula telah banyak menimbulkan
masalah dan mempengaruhi perkembangan sistem pendidikan. Pendidikan agama telah
berubah corak dengan penubuhan Sekolah
Agama Islam yang moden dikenali dengan nama ‘Madrasah’.
Laporan
L.J.Barnes ( 1951 ) merupakan komponen yang penuh kontroversi. Ia
memperlihatkan kepentingan sesuatu etnik sahaja. Laporan Razak ( 1956 ) dan
Laporan Rahman Talib ( 1960 ) telah menjadi asas penggubalan Dasar Pendidikan
Kebangsaan Dasar –dasar yang penting
dikemukakan oleh Laporan tersebut dimaktub ke dalam Akta Pelajaran 1961.
Sehingga tahun-tahun selepas kemerdekaan hingga 1970 dianggap penyusunan semula
sistem pendidikan bukan sahaja di Semenanjung juga di Sabah di Sarawak. Tahun
tujuh puluhan hingga sembilan puluhan bolehlah dianggap sebagai era pembangunan
dan pengukuhan sistem pendidikan serta
memperolehi pendidikan berkualiti.
DASAR
PENDIDIKAN NEGARA
Pendahuluan
Pada
umumnya dasar pendidikan negara digubal pada peringkat pusat oleh Kabinet,
Kerajaan dan Kementerian Pendidikan melalui sistem Jawatankuasa. Tujuannya
ialah membentuk satu sistem pendidikan yang seragam menyeluruh dan diterima
pakai seluruh negara.
Pengubalan ini satu usaha yang rumit. Ia harus dilakukan
dengan teliti, dibuat kajian dan dilihat pelbagai sudut. Sesuatu dasar yang
digubal itu dijadikan satu kod etika atau amalan dalam pendidikan supaya ia
tidak berlaku penyelewengan. Dasar pendidikan merupakan satu sistem rangkaian
maklumat atau media yang menjelmakan idealisme, falsafah, matlamat dan objektif
pendidikan negara. Ini bermaksud meliputi ruang lingkup pelbagai aspek dan elemen
dalam masyarakat iaitu sosial,politik, adat resam, agama, hak, ketatasusilaan,
kewarganegaraan, bahasa dan sebagainya. Ia juga mengambil kira kepelbagaian
atau variasi budaya, etnik dan kedudukan geografi. Usaha ini menjurus kepada
matlamat mencapai integrasi nasional.
Selain
daripada itu dasar pendidikan yang digubal memberi tumpuan berbagai aspek dan
komponen dalam sistem pendidikan termasuk perkara pendidikan formal, jenis
pendidikan, kurikulum, pentadbiran, penyertaan dan agihan insfrastuktur. Dasar
itu diberi perhatian untuk memastikan pengukuhan prinsip demokrasi,
kesamarataan dan kesejagatan dalam pendidikan.
Selepas merdeka
kerajaan yang memerintah telah menyusun semula
sistem pendidikan . dasar-dasar pendidikan yang ada diperkukuhkan dalam perlembagaan dan
undang-undang . Dasar yang digubal diperakukan oleh undang-undang supaya ia
lebih telus dan mengelakkan salah faham
serta hak dan keistimewaan golongan masyarakat yang lain.
Latar Belakang
Golongan yang
dipertanggungjawabkan mengubal dasar ialah golongan yang diberi kuasa oleh
kerajaan. Golongan yang dimaksudkan ialah pemimpin , pemerintah atau pentadbir.
Tujuan dasar itu digubal bagi melindungi hak, status, prestij dan faedah bagi
seluruh organisasi atau masyarakat. Dalam membentuk dasar tersebut ada unsur
tekanan dan desakan agar dasar itu
menjadi amalan dan menjamin kejayaan perlaksanaannya. Sesetengah dasar
kerajaan dinyatakan secara formal dalam dokumen-dokumen urusan pentadbiran.
Sebagaimana kita ketahui dasar pemerintah negara dapat dilihat pada
undang-undang dan perlembagaan yang telah didaulatkan.
Dilihat aspek
pendidikan sesetengah negara di dunia pengubalan dasar pendidikan mengambil
kira berbagai-bagai aspek kehidupan masyarakat. Sama ada pendidikan formal atau
tidak formal dianggap agen yang
dipertanggungjawabkan untuk proses sosialisasi dan pembudayaan ahli-ahli
masyarakat khususnya generasi yang akan datang. Perubahan dasar ini tidak pula
melangsungkan perubahan seluruh sistem pendidikan ia hanya berbentuk pengukuhan
atau pemantapan kepada dasar-dasar yang sedia wujud.
Elemen yang
mempengaruhi unsur dasar pendidikan ialah masyarakat. Masyarakat sebagai
penentu kepada sistem pendidikan kerana ia bersangkutan ideologi negara
iaitu sama ada ideologi demokrasi sosiolis, kapitalis, totalitarian, autorian,
marxis, komunis dan Islam. Selain daripada itu yang dilihat dari aspek orientasi sosial ,orientasi ekonomi,
orientasi politik, orientasi pembangunan, fahaman agama kepelbagaian kaum,
teknologi dan pengaruh perkembangan antarabangsa.
Oleh demikian
pengubalan dasar dan keputusan mengenai urusan pendidikan negara ini dilakukan
pada peringkat pusat tertinggi iaitu Kementerian Pendidikan melalui Sistem
Jawatankuasa yang dianggotai oleh tujuh buah jawatankuasa. Jawatankuasa ialah
Jawatan kuasa Perancangan Pendidikan ahli-ahli anggotanya ialah Menteri
Pendidikan ( Pengerusi ) Timbalan-Timbalan Menteri Pendidikan, Ketua pengarah
dan dua oarang timbalannya, Ketua Setiausaha dan dua orang timbalannya,
Pengarah Bahagian Perancangan dan Penyelididikan ialah Jawatankuasa Kurikulum,
Jawatankuasa Bahagian Pendidikan Tinggi, Jawatankuasa Pembangunan, Jawatankuasa
Buku Teks, Jawatankuasa Kewangan dan Jawatankuasa Biasiswa dan Latihan.
Dasar-dasar baru
yang ingin dilaksanakan diumumkan secara langsung oleh Menteri Pendidikan atau
melalui pekeliling-pekeliling rasmi ke Bahagian-Bahagian, Jabatan Pendidikan
Negeri dan Sekolah-Sekolah.
Pengertian Dasar
Dari sudut
bahasa dan dalam bidang sains sosial
dasar sama ertinya dengan asas, iaitu ketetapan yang menjadi pegangan dan
tongak tindakan dan urusan. Perkataan Bahasa Inggeris dasar ertinya 'policy'.
Dari segi estimologinya, policy berasal dari perkataan Greek iaitu 'polis' yang
bermakna ‘city-state'. Dalam bahasa Latin bermaksud 'politia' yang merujuk
kepada negara. Manakala perkataan 'policie' digunakan dalam Middle English ia
membawa maksud merujuk kepada pengendalian urusan awam atau pentadbiran
kerajaan.
Tinjauan Litateur
Perkara pokok
yang dapat dilihat disini ialah pengubalan dasar yang lama dan tidak diterima
pakai digantikan yang baru bersesuaian
tuntutan masa dan zaman. Oleh itu pengubalan dasar ini merupakan satu proses
yang begitu kompleks.
Proses
pengubalan dasar terbahagi kepada enam langkah Fowler ( 1990 ) mengikut urutan ,iaitu pengenalpastian isu (
issue definition ) , penyusunan agenda (
agenda setting ) pengubalan dasar ( policy formulation ) , penerimaan dasar (
policy adaption ) pelaksanaan ( implementation ) dan penilaian ( evalution ).
Model ini
merupakan satu model yang wujud dalam kitaran kehidupan kita perlu perhatian
ahli politik untuk menyelesaikan masalah atau isu yang timbul. Adakalanya
kerajaan atau pemimpin politik begitu peka isu yang dicetuskan melalui
media-media tempatan . Sekiranya sesuatu isu dikenalpasti dan diberi perhatian
utama oleh kerajaan, sudah tentu ia dimasukkan ke dalam agenda dasar untuk
proses pengubalan yang terkandung dasar tersebut dikemukakan dalam parlimen
untuk diterima dan diperakukan seterusnya dilaksanakan diperingkat kementerian
sehingalah ke peringkat akar-umbi.
Objektifnya
Objektifnya
dasar ini dinyatakan dalam pendahuluan kepada Akta Pelajaran 1961 iaitu:
"
Bahawasanya Dasar Pelajaran seperti yang disytiharkan dalam Ordinan Pelajaran
1957 ialah untuk menubuhkan satu sistem pendidikan yang akan dapat memenuhi
keperluan negara dan menggalakkan perkembangan kebudayan, sosial, ekonomi dan
politiknya."
Kenyataan ini
secara am sahaja jika dilihat dari sudut objektifnya. Akan tetapi dari aspek
perlaksanaannya, Kementerian Pendidikan dengan berasaskan kepada Penyata Razak
1956 dan Laporan Rahman Talib 1960 telah mentafsirkannya sebagai menyatu
padukan kanak-kanak sekolah berbilang kaum serta menyediakan tenaga kerja.
Tenaga kerja ini bermaksud 'tenaga rakyat' yang terdapat dalam Laporan Jawatankuasa
Kabinet bagi aspek ekonomi.
Apabila
Jawatankuasa Kabinet ditubuhkan, objektifnya yang telah dibentuk diperkukuhkan
lagi bidang tugasnya. Antara lain tujuannya ialah dibawah Dasar Pendidikan
adalah diharapkan dapat memenuhi keperluan tenaga rakyat negara dalam jangka
masa panjang dan jangka masa pendek bermatlamatkan untuk melahirkan masyarakat
bersatu padu,berdisiplin dan terlatih. Sehinggalah membawa pembentukan Falsafah
Pendidikan Negara yang diasaskan kepada inspirasi negara dinyatakan dalam bentuk penulisan, menekankan
kepada usaha melahrkan insan yang berilmu dan berakhlak, seimbang dan harmonis,
yang boleh mencapai kesejahteraan diri dan dapat memberi sumbangan kepada
keharmonian dan kemakmuran masyarakat dan negara. Usaha ini berterusan ke arah
matlamat penting bagi sistem pendidikan negara.
Proklamasi Dasar Pendidikan Kebangsaan
Bahawasanya
dasar pelajaran seperti yang distiharkan
dalam Ordinan Pelajaran 1957 ialah untuk menubuhkan satu sistem pelajaran yang
akan dapat memenuhi keperluan satu sistem pelajaran yang akan dapat memenuhi
keperluan negara dan mengalakkan perkembangan kebudayaan, sosial , ekonomi dan
politik.
“ Bahawasanya
adalah difikirkan perlu bahawa setakat yang sejajar dengan itu, dengan
mengadakan pengajaran yang cekap dan
dengan mengelakkan perbelanjaan awam yang tidak berpatutan, perhatian hendaklah
diberi kepada prinsip am bahawa murid-murid hendaklah dididik mengikut kemahuan
ibubapa mereka. Dan bahawasanya
peruntukkan selanjutnya adalah dikehendakki untuk menentukan agar dasar
tersebut dilaksanakan secara berkesan, termasuk khususnya, peruntukkan bagi
perkembangan yang progressif bagi suatu sistem pelajaran dalam mana Bahasa
Kebangsaan adalah menjadi bahasa pengantar utama.”
Proklamasi dasar
Pendidikan Kebangsaan memperlihatkan penekanan kepada satu bentuk sistem
pendidikan uang mengutamakan Bahasa Kebangsaan sebagai alat komunikasi dalam
pengajaran dan pembelajaran bagi semua peringkat pendidikan. Ini tertaluk
dibawah bidang kuasa kerajaan . Justeru itu perlaksanaan dasar yang seragam dimana kurikulum sekolah
yang sama , peraturan jadual waktu yang sama, bahasa pengantar yang sama,
sistem peperiksaan yang sama, bahasa dalam sistem pepriksaan yang sama ,
peraturan disiplin yang sama dan peraturan sekolah yang sama.
Dasar
mempertingkatkan kualiti insfrastruktur
dan kurikulum dalam sistem pendidikan formal negara ini terus
dijalankan. Dua buah Jawatankuasa ditubuhkan
iaitu Jawatankuasa Mengkaji Taraf Pelajaran di sekolah- sekolah (1982 ).
Ini jelas dalam kenyataan Laporan Jawatankuasa Kabinet.
“ Mengkaji
semula matlamat dan kesannya sistem pelajaran sekarang, termasuk kurikulumnya,
dengan tujuan untuk memastikan bahawa keperluan tenaga rakyat negara dapat
dipenuhi sama ada dari segi jangka pendek mahupun jangka panjang dan
lebih-lenih lagi untuk memastikan bahawa sistem pelajaran itu dapat
memenuhi matlamat negara ke arah
melahirkan masyarakat yang bersatu padu, berdisiplin dan terlatih.
Strategi Perlaksanaan
Bagi mencapai
matlamat dasar pendidikan beberapa strategi telah digubal. Antara lainya adalah
seperti berikut:
a.
Menjadikan Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa pengantar
utama;
b.
Mengadakan kurikulum yang sama dan berorientasikan
Malaysia bagi semua jenis sekolah;
c.
Mewujdkan sistem peperiksaan yang sama bagi semua;
d.
Melicinkan tatacara pengurusan pendidikan;
e.
Meningkatkan mutu pendidikan keseluruhannya dengan
menyediakan pendidikan yang menyeluruh seimbang dan bersepadu;mengadakan
peluang pendidikan asas selama sembilan tahun;
f.
Mendemokrasikan pendidikan dari segi peluang dan mutu
dengan mengagihkan peruntukan secara adil dan memberikan perhatian khas kepada
kumpulan yang kurang bernasib baik dikawasan luar bandar atau pendalaman;
g.
Menyediakan pendidikan rendah mengikut Kurikulum Baru Sekolah Rendah ( KBSR) yang
berasaskan 3M iaitu membaca ,menulis dan mengira pada tahun 1983 yang menjurus
kepada Kurikulum Baru sekolah Menengah (
KBSM ) pada tahun 1989. Matlamat utama kurikulum baru ini adalah ilmu pengetahuan dan kemahiran yang
sesuai dan mempunyai moral serta nilai etika yang kukuh;
h.
Memperluaskan pendidikan Vokasional dan Teknik melalui
penyusunan semula kurikulum Sek. Vokasional pada tahun 1978
Isu
mengenai pelajar yang memperolehi 1 D dalam PMR naik Tingkatan 4.
Latar Belakang
Perlaksanaan
dasar ini yang bermula tahuan 1998 telah
menimbulkan situasi yang berbeza kepada golongan guru. Ada yang menyambut baik
dan ada yang menerima dalam keadaan kurang senang hati.
Telah diketahui
oleh umum bahawa pelajar yang memperolehi 1D ini adalah golongan yang lemah
pencapaian dalam pelajaran. Golongan yang terpinggir dan terpisah daripada
rakan yang cerdas dan yang cemerlang. Justeru itu ada pelbagai persepsi umum
terhadap golongan ini. Golongan pelajar yang lemah ini telah melalui pendidikan
di sekolah rendah selama enam tahun.
Kementerian Pendidikan telah menekankan konsep 3 M iaitu membaca, mengira dan
menulis sewaktu di sekolah rendah.
Justeru itu pada
tanggapan umum golongan ini telah gagal menerima pendidikan di sekolah rendah
Antara faktor yang jelas di atas kegagalan ini ialah kecerdasan mental ( IQ )
yang rendah. Dari sudut kognitif mereka amat sukar menerima pengajaran dan
pembelajaran. Selain daripada itu faktor sosio ekonomi yang rendah. Laporan
Keciciran atau Laporan Majid 1973 antara lain kandungannya ialah kemiskinan
merupakan faktor keciciran di sekolah rendah. Ibubapa yang berpendapatan rendah
tidak berupaya membiayai persekolahan anak-anak mereka . Maka kurang sokongan
ibubapa dari segi moral, material wang dan galakkan. Implikasinya kepada
pendidikan dan menjurus kepada pencapaian yang rendah dikalangan pelajar ini.
Harapan ibubapa begitu tinggi terhadap sekolah
supaya dapat mengubah nasib anak
mereka dalam pelajaran.
Apabila
diberi peluang meneruskan pelajaran naik ke Tingkatan 4 walaupun 1D ia sedikit
sebanyak menganggu dalam sistem pendidikan samada iklim dan budaya sekolah.
Untuk mengetahui apakah
implikasinya ke atas sistem
pendidikan apabila dilaksanakan dasar ini akan dilihat dari berbagai sudut
sepertimana rajah kerangka yang dibentuk
untuk dibicarakan di bawah ini.
1.
Peranan Dan Cabaran Guru.
Pada asasnya
peranan guru adalah sebagai pengajar , pendidik,guru, fasilitator, pengelola,
penasihat dan pembimbing. Pendek kata peranan ini boleh disatukan sebagai peranan
seorang pemimpin yang serba boleh.Selain daripada itu golongan ini yang lemah
di peringkat awal iaitu sekolah rendah . Di sekolah rendah bilangan pelajar
dalam sesuatu kelas begitu ramai sehingga 50 orang pelajar. Dalam hubungan ini
pengajaran dan pembelajaran tidak berkesan, guru kurang memberi tumpuan individu dan sentiasa dalam
keadaan yang tertinggal dari semua aspek pengajaran dan pembelajaran.
Di lihat di
sekolah menengah pula golongan ini yang mendapat pencapaian di sekolah rendah keadaan yang
sama berlaku di sekolah menengah . Waktu ini pula pengaruh rakan sebaya begitu
hebat yang akan memberi impak yang kuat kepada sistem pendidian di sekolah.
Golongan ini ketara lemah dari segi kognitif akan tetapi dari segi fizikal
cukup aktif. Keadaan ini akan pula menjejaskan disiplin sekolah.
Didalam bilik
darjah seoarang guru berperanan sebagai pemimpin penentu suasana emosi, penentu
suasana sosial , pembentuk sikap,
harapan guru, sistem kepercayaan guru kemesraan dan kelucuan, strategi kawalan bilik darjah, gaya
kepimpinan guru, kaedah mengajar
pengunaan unsur-unsur psikologi seperti pujian dan motivasi.
Persoalan
sekarang dapatkah semua peranan ini iaitu guru sebagai pemimpin , penentu
suasana emosi, penentu suasana sosial, pembentuk sikap dan harapan pelajar,
pengukuh sistem kepercayaan , pengawal sosial dan pengawal tingkahlaku
dilaksanakan dengan berkesan apabila pelajar lemah dan istimewa dapat melompat
kelas kerana diperlukan mereka naik kelas. Hal ini mempunyai implikasi kepada
latihan dalam pendidikan guru , beban tugas dan secara tak langsung mengubah
gaya pengajaran dan pembelajaran.
Oleh demikian
ini akan menimbulkan suasana konflik peranan dikalangan guru dimana harapan
komuniti atau masyarakat begitu tinggi dari aspek pencapaian akademik pelajar
sedangkan pelajar yang lemah naik kelas ke
Tingkatan 4.
2. Saiz Kelas
Kapasiti pelajar
dalam sesuatu kelas akan menjadi bertambah apabila pelajar yang lemah ini
ke Tingkatan 4. Keadaan akan memaksa
pihak sekolah pecahkan dua apabila pelajar yang ramai dalam satu kelas.
Sesetengah sekolah akan mengalami kekurangan bilik darjah. Ini akan
menyebabkan banyak berlaku kelas
terapung. Suasana begini amat tidak menyenangkan bagi guru yang telibat.
Manakala kelas yang mecukupi timbul pula masalah lain suasana kelas yang tidak
sempurna kerana kerusi dan meja yang
tidak mencukupi . Selain daripada itu kelas tidak dapat di ceriakan kerana
kurang kerjasama dikalangan pelajar. Golongan
pelajar yang lemah ini lebih suka seronok , duduk berbual dan nakal. Ingin
sahaja merosakkan apa yang ada didalam kelas . Suasana begini akan meningkatkan
lagi usaha guru memantau dan melipat gandakan tenaga ,masa untuk mengawal dan adakalanya menghukum mereka.
3. Disiplin Pelajar
Sekolah
merupakan agen kawalan sosial . Mengenakan peraturan dan undang-undang yang harus dipatuhi oleh pelajar. Kebanyakkan
peraturan sekolah rasional kepada pihak pentadbir tetapi tidak sedemikian
kepada pelajar sekolah dan merupakan satu tempat yang unik. Kolompok yang
majoriti ( pelajar ) tidak mempunyai sebarang kuasa , manakala segala kuasa terletak kepada golongan minoriti ( guru dan pengetua ) . Pelajar yang
merupakan golongan minoriti di sekolah sering di anggap sebagai belum cukup
dewasa untuk diminta pandangan mereka. Maka tidak hairanlah jika sering berlaku
konflik antara pelajar dan pihak sekolah berkaitan dengan peraturan yang
ditetapkan oleh pihak sekolah.
Kajian
Sharifah dan rakan-rakan ( 1995 ) yang meneliti buku rekod disiplin enam buah
sekolah di Wilayah Persekutuan mendapati bahawa pelbagai salah laku antara
tahun 1990 hingga Jun 1994 ialah salah laku mengancam, memukul dan mencederakan
pelajar ( 522 kes ), berjudi ( 165 kes ), mencuri ( 135 kes ) , merosakkan harta benda sekolah ( 63
kes ), menggunakan kata-kata dan perbuatan lucah( 49 kes ), peras ugut ( 42 kes
) dan sebagainya.
Mengapakah
sekolah berjaya mendidik sesetengah golongan pelajar tetapi tidak berjaya
mendidik pelajar yang lain? Keadaan ini
berlaku kerana yang lemah dari segi
pencapaian akademiknya berada di Tingkatan 4 terpinggir dan dilabelkan pelajar
yang berisiko. Hakikat ini harus
diterima oleh pihak sekolah kerana sebagai pelaksana dasar yang ditetapkan oleh
Kementerian Pendidikan.
4. Prestasi Guru
Dilihat
segi prestasi guru yang terlibat dengan pelajar
berisiko ini dapat diukur daripada pencapaian pelajar yang lemah ini.
Guru yang terlibat dengan pelajar
berisiko perlu bekerja keras dan memainkan pelbagai (extanded role) untuk
membantu pelajar. Dari tinjuan yang dilakukan ternyata guru berasa tertekan
kerana pelajar-pelajar yang lemah ini. Maka adakalanya guru bertindak di luar
batasan berhadapan dengan pelajar seumpama ini kerana guru itu juga mahu
mengekal prestasi yang cemerlang untuk dinilai oleh pihak sekolah.
Guru sungguh berbesar hati sekiranya pelajar yang
di ajar memberikan respon yang baik Melaksanakan tugas yang diberi sama ada di
sekolah atau keja rumah . Ini dengan
tersendirinya guru mengubah bentuk atau gaya kerja yang pasif
ke arah lebih aktif. Sebaliknya jika guru berhadapan dengan
pelajar yang berisiko ini ia mengambil
cara yang mudah untuk mengajar ,
kadangkala lari dari prinsip asal untuk memberi ilmu kepada pelajar. Sering
kali guru ini akan menjadi sasaran pihak
pentadbir menggangap pihak guru tidak
berfungsi sebagai seorang pendidik. Maka
wujud pertentangan antara pihak pentadbir dan
guru. Timbul konflik yang
menjurus kepada perbalahan dan suasana begini tidak sesuai dalam amalan
pendidikan.
Menyentuh
guru yang dedikasi sentiasa mengambil berat tentang pelajar atau muridnya.
Mereka mahu murid-murid mereka berjaya dalam semua perkara. Adalah munasabah
untuk mengatakan bahawaa kejayaan murid akan memberi kepuasan dan kebanggaan
kepada guru. Kejayaan murid adalah kejayaan guru memberi bimbingan dan didikan yang
sempurna. Jika sesebuah sekolah itu
mempunyai ramai guru yang dedikasi,
pencapaian sekolah itu sekali bertambah baik.
Apakah keadaan ini akan terhasil jika pelajar yang lemah naik ke
Tingkatan 4? Tahap dedikasi pasti menurun dan ini boleh menjejaskan
kredibiliti guru terhadap profesyen perguruan.
5. Pengetua
Dan Prestasi Akademik
Pengetua
sebagai faktor yang paling penting dalam mempengaruhi pencapaian matlamat
sesebuah sekolah. ‘Principal can make a
difference’ yang diperkenalkan oleh Edmonds ( 1978 ) membawa maksud bahawa
pengetua boleh mengubah keadaan sesebuah sekolah itu daripada kedudukannya yang
kurang berkesan atau kurang berjaya kepada yang berkesan atau berjaya. Lebih
tepat kejayaan sekolah itu disebabkan pengetuanya.
Sweeney ( 1982 )
dalam kajiannya tentang sintesis sekolah yang berkesan mengariskan enam
ciri-ciri kepimpinan pengetua seperti berikut:
- Pengetua akan menetapkan strategi pengajaran serta mengambil bahagian dalam membuat keputusan tentang hal-hal yang berkaitan dengan pengajaran. Bersama –sama dengan guru, mereka juga membuat perancangan bagi menyelesaikan masalah pelajar.
- Pengetua itu memberi penekanan kepada pencapaian akademik dengan memberi keutamaan kepada aktiviti-aktiviti, pengajaran dan alatan atau bahan mengajar yang dapat meningkatkan lagi pencapaian akademik.
- Pengetua juga mewujudkan iklim atau suasana sekolah yang teratur, aman dan menyeronokkan sesuai bagi pembelajaran di sekolah.
- Pengetua memastikan segala apa yang berlaku di bilik darjah itu mempunyai kesan ke atas keseluruhan matlamat sekolah dan program-program lain yang dijalankan.
- Pengetua menunjukkan kelakuan yang positif dengan memberi bantuan dan sokongan kepada guru-guru.
- Pengetua sentiasa menilai kemajuan para pelajarnya Menetapkan harapan dan jangkaan sekolah dan sentiasa menyemak sama ada jangkaan itu tercapai atau tidak.
Oleh demikian
berasaskan ciri kepimpinan yang
dikehendakki dikalangan pengetua maka pihak Kementerian Pendidikan memikirkan
satu bentuk latihan yang komprehensif bagi bakal-bakal pengetua dalam
abad 21 ini. Ia selari dengan pertambahan bilangan pelajar disekolah menengah
atas dan bertambahnya pembinaan sekolah
menengah. Cabaran kepada bakal pengetua
yang baru ini untuk berhadapan kerenah dan kelakuan golongan pelajar yang lemah diberi peluang naik ke Tingkatan
4. Jika halangan dan cabaran ini dapat
dilalui oleh pengetua baru, maka ia akan
memberi persepsi lain pihak masyarakat . Masyarakat akan melihat dari sudut
prestasi dan fleksibliti pengetua dalam menerajui kepimpinan disekolah . Secara
tak langsung bidang tugas serta tanggung jawab guru mendapat penghargaan dari
masyarakat.
6.
Budaya Sekolah
Setiap sekolah
mempunyai corak budaya tersendiri. Ia dapat dilihat dari sudut interaksi antara
pelajar dan guru, nilai-nilai tertentu, mempunyai kepercayaan, falsafah, cara
berfikir, tradisi yang diamalkan, sikap dan kepercayaan yang di amalkan, proses pengajaran dibilik darjah dan
cara-cara pengetua menguruskan sekolahnya. Faktor-faktor yang merangkumi budaya
sekolah ini telah terbukti dalam
penyelidikan pendidikan sebagai
faktor-faktor yang amat kuat mempengaruhi kemajuan sesebuah sekolah. Akan
tetapi dengan kehadiran kelompok pelajar
yang memperolehi 1D ini nilai dan
kepercayaan itu akan berubah kerana guru melabelkan golongan pelajar ini berisiko . Hubungan dua hala antara guru dan pelajar kurang. Amalan dalam
pendidikan akan berubah dimana wujud sistem pengaliran disekolah.
Amalan budaya seperti ini tidak elok dan mengasingkan pelajar sehingga tiada
wujud aktiviti kerjasama dan persefahaman
serta semangat setia kawan.
Ada beberapa
sebab yang boleh difikirkan. Pertama ada
pihak menyatakan bahawa budaya sekolah yang terlalu sempit ruangnya, terlalu
berorientasikan akademik, tidak dapat menampung sebilangan pelajar yang tidak
terdorong ke arah akademik. Kedua untuk berjaya disekolah para pelajar perlu
menyesuaikan diri dengan budaya formal
sekolah ( Reid 1986 ) , namun ada pelajar yang tidak boleh menyesuaikan diri
dengan tuntutan budaya sekolah.
Mengikut Woods (
1983 ) pula, ada pelajar yang mengikut kata dan tidak menyusahkan guru (
conformity ), ada pula yang berkebolahan tetapi suka melawan ( innovation ),
ada yang tidak berkebolahan tetapi mengikut kata ( ritualism ) tidak melibatkan diri dalam
pembelajaran ( retrectiom ), menunjukkan tingkah laku langsung dan vandalism (
intrasigence ), dan ada yang memberontak dengan senyap ( rebellion ).
Pelajar yang
bermasalah lazimnya ialah pelajar yang datangnya dari latar belakang keluarga
yang kurang beruntung, pincang dan pelajar yang
kurang berkebolehan.
7.
Iklim Sekolah
Iklim sekolah
menjadi teras pembangunan dan kemajuan sesebuah sekolah. Hal ini meliputi
peningkatan akademik, pembangunan aspek
fizikal dalam alam sekitar sekolah, corak perhubungan manusia di sekolah dan
perhubungan antara sekolah dengan masyarakat di sekitarnya serta pengurusan
sekolah itu sendiri.
Selain daripada
itu iklim sekolah meningkatkan lagi perhubungan kemanusian di antara
perseorangan ( inter- personal )
guru-pelajar, guru dan pengetua, guru dan pelajar. Merangsang semangat untuk
belajar dan bekerja dikalangan pelajar,
guru dan staf sekolah di sesebuah sekolah supaya produktivi sekolah dapat
ditingkatkan lagi. Meningkatkan lagi disiplin sekolah, khususnya para pelajar
secara ‘internally induced ‘melalui
pembentukan persekitaran atau iklim sekolah untuk mendidik pelajar menguasai
disiplin kendiri. Mewujudkan iklim dan suasana sekolah yang mengembirakan para
pelajar khususnya.
Kini
persoalan timbul apabila iklim sekolah yang menyeronokkan, kondusif dan dapat
membentuk disiplin kendiri pelajar dan seterusnya dapat menjadikan sekolah cemerlang tidak tercapai. Golongan pelajar
yang lemah ini seringkali tidak memahami matlamat kendiri dan juga sekolah.
Sebilangan mereka merasakan ke sekolah merupakan tugas rutin bagi mereka.
Dikenakan peraturan untuk tujuan kawalan sosial tidak diendahkan. Proses
sosialisasi tidak wujud dimana golongan ini kurang berinteraksi dengan guru,
pelajar dan rakan sebaya. Keseronokan bagi mereka apabila tindakan itu
memuaskan hati mereka tidak kepada pihak
yang lain. Ini akan memberi tamparan kepada pihak sekolah kerana sukarnya
mengekalkan iklim sekolah ke tahap yang dibanggakan.
Kesimpulan
Berpegang kepada
konsep ‘semua orang berpeluang belajar, maka pelajar yang berisiko ini
harus diberi peluang untuk belajar. Cuma
tumpuan perhatian yang lebih kepada golongan pelajar yang berisiko ini.
Kebanyakkan mereka mempunyai latar belakang keluarga yang pincang, kehidupan
dibawah paras kemiskinan. Golongan pelajar ini amat mudah dipengaruhi oleh
kegiatan yang tidak sihat dan mempunyai masalah disiplin yang berat disekolah.
Oleh demikian
pelajar-pelajar ini dikesan lebih awal dan di tempatkan atau program alternatif
untuk meningkatkan konsep kendiri mereka dan mengasah bakat mereka melalui
latihan kemahiran , budaya sekolah dan bilik darjah yang positif. Penglibatan
mereka dalam pembelajaran dan meningkatkan perasaan kepunyaan ( sense of belonging ) terhadap sekolah
menjadi asas yang penting dalam budaya sekolah.
Akhirnya dengan
melaksanakan dasar pelajar yang memperolehi 1D boleh naik ke Tingkatan 4 akan
memberi kesan negatif dan positif
Negatif kepada guru, sekolah dan bilik darjah kerana mempengaruhi saiz
bilik darjah dan sekolah. Kesan kepada kerajaan ialah semua dapat disekolahkan dan dikawal serta diseliakan dalam waktu yang
singkat. Hakikatnya semakin ramai berpeluang belajar sehingga menengah atas semakin banyak masalah
dan bebanan yang ditanggung oleh pihak sekolah terutama dari aspek pengurusan,
proses pengajaran dan pembelajaran dan ko-kurikulum
Bibliografi
Hussein Mahmood.
1993 . Kepimpinan dan Keberkesanan Sekolah . Kuala Lumpur. Dewan Bahasa Pustaka.
Sharifah Nor .
2000 .
Keberkesanan Sekolah Satu Perspektif
Siosologi Universiti Pertanian Malaysia.
Sharifah Alwiah
Alsagoff .1985 Sosiologi Pendidikan.
Sufean Hussin.
1993. Pendidikan di Malaysia , Sejarah, Sistem dan Falsafah. Dewan
Bahasa Pustaka.Kuala Lumpur.
Manja Mohd
Ludin. 1990. Psikologi Sosiologi Dan Falsafah Dalam Pendidikan Dewan Bahasa
Pustaka.
Noran Fauzan
Yaakub . Ahmad Mahdzan Ayob 1990. Guru Dan Perguruan Dewan Bahasa
Pustaka.
Ibrahin Saad.
1992. Perubahan Pendidikan di Malaysia, Satu Cabaran Dewan Bahasa
Pustaka.
Prosiding Isu-Isu
Pendidikan Negara, Isu Dasar , Falsafah Dan Matlamat 2000. Universiti
Kebangsaan Malaysia.